De OptiGen prcd test is een test op basis van het DNA, die ons, voor het eerst in de geschiedenis van de dierengeneeskunde, een methode aanreikt om Progressive Retinal Atrophy (PRA) bij het fokken van Labrador Retrievers te bestrijden - door middel van controle op en beheersing van het prcd gen in de genen van het ras.

Progressive retinal atrophy (PRA) wordt ook wel Progressive retinal degeneration (PRD) genoemd. Beide benamingen hebben betrekking op aandoeningen van de retina die blindheid veroorzaken. Sommige rassen kennen blindheid ten gevolge van een abnormale ontwikkeling van de retina, en dat noemen we dan een dysplasie (RD). Andere rassen kennen een traag voortslepende degeneratie of afsterving van het retinale weefsel, en dat noemen we degeneratie. Veel rassen worden geplaagd door deze twee vormen van de oogaandoening. In het algemeen zijn deze aandoeningen erfelijk, maar de aard en wijze van vererving verschillen van ras tot ras. 
De sleutel naar het succesvol elimineren van autosome recessieve aandoeningen is een betrouwbare identificatie van honden diegeen drager van het prcd gen zijn. Door middel van de OptiGen prcd test kan met 100% zekerheid worden vastgesteld welke honden "genetisch vrij", "niet-drager" of "homozygoot normaal" zijn. Deze honden kunnen slechts het normale gen op al hun pups overdragen, hetgeen inhoudt dat geen van hun pups ooit het prcd gen zal ontwikkelen. Met deze "vrije" honden kan altijd worden gefokt, zelfs met honden die drager van het prcd gen zijn. (prcd = progressive rod-cone degeneration, de vorm van PRA die o.a. bij de Labrador voorkomt).

Homozygoot betekent dat beide kopieën van het gen in je hond GELIJK zijn - dus beide normaal of beide prcd. Een drager heeft één normaal en één prcd gen.

De OptiGen prcd test is een marker test in plaats van een test gebaseerd op basis van mutatie van de genen. Dit betekent dat honden worden geïdentificeerd door een "vingerafdruk" van chromosoom 9, nabij de locus van het prcd gen, en niet door localisatie van de eigenlijke prcd mutatie. Het resultaat van de test is een genotype of patroon - een soort vingerafdruk - die ons in staat stelt honden in drie groepen te verdelen: de patronen/genotypes A, B en C.

Mogelijke resultaten van de OptiGen prcd test

Patroon/ Genotype*	Risicogroep	Belang voor de fokkerij	Risco ontwikkeling prcd
A	I. Normaal (vrij)	Kan altijd mee gefokt worden	Zal nimmer prcd ontwikkelen
B	II. Niet aangetast (drager)	Waarschijnlijk drager van prcd	Zal nimmer prcd ontwikkelen
C	III. Hoog risico (lijder)	Waarschijnlijk homozygoot van prcd	Zal waarschijnlijk prcd ontwikkelen

*Dit is de uitslag van de prcd test

Er blijven nog een aantal vraagtekens bestaan ten aanzien van het risico van het fokken met honden met het patroon/genotype B en C, maar dat verandert niets aan de waarde of betrouwbaarheid van de prcd test bij de vraag of een bepaalde hond geschikt is om mee te fokken. De meeste "B" honden zijn dragers van het prcd gen, bij slechts een klein  percentage is dit niet het geval. Geen enkele "B" hond zal prcd ontwikkelen. Bij het fokken dienen "B" honden uitsluitend partners te hebben die "A" zijn bevonden. Alle "C" honden zijn lijders, zijn homozygoot voor prcd, en de meesten zullen PRA ontwikkelen. Ook deze honden dienen slechts "A" honden als partner te krijgen.

Verwachte resultaten voor de fokkerij met gebruik van de OptiGen prcd test

Ouder 1	Ouder 2 Patroon/Genotype
Patroon/ Genotype	Risicogroep	Belang voor de fokkerij	Risco ontwikkeling prcd
A	Alle pups patroon A	50% pups patroon A 50% pups patroon B	Alle pups patroon B
B	50% pups patroon A 50% pups patroon B	25% pups patroon A 50% pups patroon B 25% pups patroon C	50% pups patroon B 50% pups patroon C
C	Alle pups patroon B	50% pups patroon B 50% pups patroon C	Alle pups patroon C

Deze tabel toont aan dat bij elke verantwoorde dekking ten minste één ouder het genotype A heeft. Alle andere combinaties brengen het risico met zich mee dat de pups het genotype C hebben, en  het is zeer waarschijnlijk dat zij prcd zullen ontwikkelen. Volgens OptiGen kan er met zowel A, B als C honden worden gefokt en is het niet nodig - en zelfs niet wenselijk - om honden die C zijn bevonden uit de fokkerij te verwijderen. OptiGen is van mening dat in er in dit geval onderscheid moet worden gemaakt tussen pups die wel of niet voor de fokkerij zullen worden gebruikt. Wanneer ze voor de fokkerij worden gebruikt, is het van belang "A" honden in te zetten en het gebruik van "C" honden te vermijden, aldus OptiGen. Gebruikt met toch een "C" hond, bijvoorbeeld omdat er vaak jarenlang is gewerkt om HD/ED vrije honden te fokken en dat men dit goede genetische materiaal niet wil uitsluiten van de fokkerij, dan dient die een "A" hond als partner te krijgen. Vrijwel alle nakomelingen zullen dan "B" honden zijn.

Exacte resultaten van de OptiGen prcd test voor Progressive Retinal Atrophy (PRA).

De OptiGen prcd test kan op elke leeftijd plaatsvinden en de resultaten zijn zeer nauwkeurig, dat wil zeggen: de testresultaten zullen altijd hetzelfde blijven en nooit veranderen door, hoe oud de hond ook wordt. De test hoeft dus nooit te worden herhaald.
Alle honden met het patroon A zijn homozygoot normaal. Dit resultaat is zeker en kan vanaf de geboorte worden bepaald. Geen enkele hond met patroon A zal ooit het prcd gen aan een pup kunnen overdragen. Geen enkele pup van een hond met patroon A kan worden aangetast door de prcd vorm van PRA; welk patroon de andere ouder ook heeft. Een pup van een patroon A ouder hoeft niet speciaal op PRA te worden getest, hij/zij kan gewoon geen prcd ontwikkelen.

Geen enkele hond met patroon A of B zal ooit PRA ontwikkelen.Dit resultaat is zeker en kan vanaf de geboorte worden bepaald. Wanneer je honden hebt die mogelijk (op basis van de geschiedenis van hun voorouders) prcd kunnen ontwikkelen, kun je door middel van de OptiGen prcd test vaststellen met welke honden je veilig kunt fokken. Heeft de hond patroon A of patroon B, dan kan hij/zij definitief geen PRA ontwikkelen en is verder onderzoek niet nodig.

Alle honden die door prcd-PRA zijn aangetast, krijgen patroon C, en alleen honden met patroon C (lijders) kunnen PRA ontwikkelen of doorgeven. Alleen bij honden met patroon C is het zinvol ze op PRA te laten onderzoeken.

Omdat de Labrador Retriever ook andere (erfelijke) oogafwijkingen kan ontwikkelen, is het desalniettemin aan te raden de ogen van de honden, vanaf de leeftijd van anderhalf jaar, jaarlijks door een specialist te laten onderzoeken.

Hoe vindt het onderzoek plaats?

Voor de prcd-PRA test kan plaatsvinden, moet de dierenarts een klein beetje bloed afnemen. Zodoende is de kans het grootst dat het bloedmonster niet wordt besmet en het resultaat betrouwbaar is.